ئیبراهیم خەلیل باران
لەدایكبووی 1981 لە پیرسوس یان سوروچ لە باكووری كوردستان، دامەزرێنەری پارتێكە بەناوی «پارتیا كوردستان» ناسراو بە PAKURD كە خۆیان بە "نەتەوەیی" لە قەڵەم دەدەن و "خەباتی" مەدەنی دەكەن لە توركیا.
ئیبراهیم لە زۆربەی تۆڕەكانی كۆمەڵایەتی چالاكی هەیە و قسە لەسەر بابەتی سیاسی دەكات كە ئەمەش وەكو باوە ئێستا هەموو كەس دەتوانێت ئەنجامی بدات، ئەوەی لێرەدا جێگای بایەخە ئەم كەسایەتییە زۆربەی قسەكانی بە زمانی داگیركەری توركە، واتا بە زمان و شێوەزاری توركی لەگەڵ شوێنکەوتووانی قسە دەكات و بە كوردی زۆر بەكەمی دەدوێ، كە ئەمەش پرسیار لەسەر "نەتەوەییبوون"ـی ئەم كەسایەتییە دادەنێت.
پارتیا كوردستان كە ئیبراهیم خەلیل باران دامەزرێنەریەتی، هیچ ئایدۆلۆژیایەكی ڕوونیان نییە لەسەر ناسیۆنالیزم، بەڵكو ئەو ناسیۆنالیزمەی ئەوان هێشتا لەناو بازاڕدا هەیە و هەموو كەس گوێچكەكانی بەو قسە پڕ و پوچانە پڕبووە و خەڵک دەزانێ ئەمانە پارتێكی تەقلیدی و كۆپی پارتەكانی باشوورن بەڵام بە هەبوونی پاڵپشتی بۆ هەدەپە و ڕەهبەرانی و كەسایەتییەكانی سەر بە هەدەپە خۆیان جیاواز دەردەخەن.
نموونە لە زۆربەی ئەكاونتەكانی سەربەخۆی باسی دەمیرتاش دەكات و داوای ئازادبوونی دەكات، جا لێرەدا ڕوون نییە ئەمە سیاسەتێكی پۆپۆلیستانەیە بۆ كۆكردنەوەی جەماوەی كورد، یان هەر بەڕاستی ئەم كابرا نەتەوەیی نییە و شوێن هەدەپە و سەرانی هەدەپە كەوتووە و پیاوی ئەوانە؟
هەروەكو دیارە بە زمانی توركی داوای ئازادكردنی "سەرۆک وەزیرانی كوردستان" دەمیرتاش دەكات لە زیندان، بەڵام ئایە گەر كوردێكی هێندە كوردستانی و قەبە بێت لەبەرچی ناتوانیت بە زمانی نەتەوەکەی قسە بكات؟ گەر كوردی قسەبكات دەبیتە فاشیست؟ بەڵێ لەلای نموونەی وەكو ئیبراهیم كوردایەتی فاشیزمە، بەڵام لیبڕاڵبوون و قسەكردن بە زمانی ئەو نەژادەی كە داگیریكردووە و بە كۆیلەیكردووە پێشكەوتنە؟
جگە لەوەی دەوڵەتی داگیركەری تورک كاتێک كوردێكی نەتەوەیی دەكەوێتە بەردەست، یان زیندانی هەتا هەتایی دەكات یان حوكمێكی مەترسیداری دەدات، بەڵام ئیبراهیم كاتێک كەوتە زیندان بە بیانووی نەتەوایەتی، 12 ڕۆژ زیندانیكرا و پاشان ئازادكرا، گەر توركیا نەیەوێت نموونەی شەرمەزراكەری وەكو ئیبراهیم هەبێت بۆچی وا بە ئاسانی بەریدەدات؟ زیندانەكانی ئامەد شایەدی ئەوەن هەر كوردێكی نەتەوەیی بگیرێت، ڕۆژ بەچاوی خۆی نابینێتەوە، بەڵام ئیبراهیم نەک هەر ئازادكرا، بەڵكو 20,000 لیرەشی لە توركیا وەرگرتووە. باشە كەسێكی نەتەوەیی و دەوڵەتخواز چۆن دەكرێت ئەوها دەوڵەتی تورک مامەڵەی باشی لەگەڵدا بكات؟ یان پارتیا كوردستانێ هەر دەسیسەی توركە و تورک دەیانەوێ نەتەوایەتی بە لاڕێداببەن.
هەروەک دەبینن لەم ڤیدۆیەدا قسەی نەشیاو و بەرز و نزم زۆر دەكات، كە ئەمەش خوڕەوشتی كەسێكی سیاسی "نەتەوەیی" نییە كە بیكات، بەڵكو زمانی بازاڕ و زمانی كۆڵانەكانی ئەستەمبوڵ و ئەنقەڕەیە، جگە لەوەی كە ڕق و ئیرەیی خۆی دەڕژێنێت بەسەر هاوپادا، بە زمانی توركیش تەشیرەكان دەكات، ئەوەش بەڵگەیە لەسەری كە ناسیۆنالیزمی «پارتیا كوردستانێ» چییە و چۆنە.
پاشان ڕەخنەی ئەوە دەگرێت كە سواستیكا لەكوێی كوردستاندا دۆزراوەتەوە؟ بۆ ئەم قسەیە بەم شێوە دەیخەینەڕوو:
ئیبراهیم خەلیل باران: "کوردێکی سودانی بانگەوازمان بۆ دەکات: هەرکەس هاوڵاتیبوونی خۆی برد، من پاسپۆرتم نییە، ئێمە لێرە ماینەوە. ئایا منیش کورد نیم؟
...
دڵم شکا. جارێکی تر هەستم بە بێدەوڵەتی خۆم کرد تا دەگاتە خانەکانم."
لێرەدا براهیم وا دەزانێت ئەو سودانییە كوردە، بەبێ ئەوەی خۆی و پارتە دەستكردەكەی كوردبوون شی بكەنەوە كە چییە؟ كوردبوون چییە؟ گەر زانیبای كوردبوون چییە، نەدەچوو سودانییەكی ڕەشپێست كە هیچی بە كوردێک ناچێت بە كورد لەقەڵەم بدات، یان بە لایەنی كەم ئەم "ناسیۆنالیستە" ترسنۆكانە هێندێک عەقڵیان تێدا دەبوو و پێناسەیان بۆ نەتەوەی خۆیان دەكرد و پاشان دەستیان دەكرد بە خەبات بۆ نەتەوە، بەڵام تۆ هێشتا خۆت ناناسی كە چی نەتەوەیەكی؟ ئیدی چۆن بەخۆت دەڵێیت ناسیۆنالیست؟
هاوپا پێناسەی كوردبوونی كردووە، هاوپا پێناسەی ناسیۆنالیزمی كردووە، هاوپا چالاكی و خەبات دەكات دژی گۆڕانی دیمۆگرافیا بەبێ ئەوەی پاڵپشتی هیچ پارت و دەوڵەتێكی لەپشت بێت، بەڵام پارتیا كوردستانێ لە 2014ـەوە هەیە هێشتا مێشكیان پەرەی نەسەندووە و نەگەیشتوون بەو ئەندازەی كە بیر بكەنەوە و بپرسن: "ئەرێ گەلۆ، ئێمە كێین؟ كوردایەتی چییە؟ كوردبوون چییە؟ ئایدۆلۆژیا چییە؟" نەخێر ناپرسن، ئەوان بۆ بەهێزكردنی ناسیۆنالیزم نەهاتوون، بەڵكو بۆ كارێكی سیخوڕی و توركایەتی هاتوون، ئەمانە ناسیۆنالیستە ڕووتەكانی كوردستانن، كە هەتا ئێستا فێری ئەوە نەبوون كە بۆچی خەبات دەكەن؟ بۆ دەوڵەت؟ دەوڵەت چییە؟ پێناسەتان بۆ داناوە؟ نەخێر، تەنها وەک منداڵێكن كە دەبینن منداڵێكی تر یاری پێیەو یاری دەكات، ئێوەش داوای یاری دەكەن، ئەمە ناسیۆنالیزمەكەتانە؟ یان هەر بەڕاست ئێوە سەر بە دەوڵەتی داگیركەری توركن؟
جگە لەوەش دامەزرێنەری ئەم پارتە بەناو ناسیۆنالیستە پاڵپشتی هێزە ئەناركیستە دژە دەوڵەتییەكانی پەكەكە دەكەن، نموونەی تویتێكی ئیبراهیم ببینن:
